نقد و بررسی تصویرسازی حماسی در شاهنامه فردوسی و دیوان متنبی

فردوسی و متنبی، دو حماسه سرای بزرگ ادب پارسی و عربی، تصاویر بدیعی از حملات توفنده ی لشکریان، خلق کرده اند که از زوایای مختلف، قابل تأمل و بررسی است. عواملی چون توارد، الگوهای کلیشه ای و تأثیرپذیری فردوسی از متنبی، باعث شده تا این دو شاعر در ترسیم باشکوه صحنه های حماسی سپاهیان؛ مضامین و تصاویر مشترکی داشته باشند؛ اما فردوسی به دلیل شرایط خاص سیاسی- اجتماعی، خود را در مقابل مردم می بیند؛ بنابراین برای تأثیرگذاری و دمیدن روح مقاومت در آنان، تصاویری روشن، کوبنده و پرشور می آفریند. در عوض، متنبی برای کسب رضایت ممدوح و رقابت با شاعران دربار سیف الدوله، با تمتع از انواع استعاره، عنصر اغراق و تشبیهات مرکب، به خیال ورزی و هنرنمایی دست می یازد. تلاش ما در این پژوهش، معطوف به مقایسه مشترک این دو شاعر و نقد و بررسی میزان قدرت تخیل آنان در صورتگری از لشکریان است.